(ur. 29 marca 1946 w Zielonej Górze) – polski pisarz, lekarz, językoznawca (frazeolog i leksykograf), wydawca. Niekiedy publikuje pod nazwiskiem Piotr Müldner lub jako PMN, pmn, Pemen.

Jest synem Wiesława Müldnera-Nieckowskiego (1915-1982), rzeźbiarza, malarza i grafika oraz starszym bratem Jacka Müldnera-Nieckowskiego, rzeźbiarza. Studiował w Akademii Medycznej w Warszawie (1964-1970). Specjalista chorób wewnętrznych. Doktor nauk medycznych. Doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor UKSW. Żona Małgorzata z d. Olszewska (1948-1999) była rzeźbiarką, jubilerem, kompozytorką. Druga żona Mirosława jest bibliotekoznawcą. Córka Justyna Jannasz jest iberystką, tłumaczką i marketingowcem, syn Łukasz lekarzem psychiatrą, psychoterapeutą.

Od początku kariery zawodowej do 1993 związany ze Szpitalem Wolskim w Warszawie jako lekarz na oddziale chorób wewnętrznych, kierownik przychodni rejonowej, kierownik Działu Organizacji i Nadzoru, okresowo lekarz wolontariusz. Okresowa służba wojskowa (lekarz pułku) w Grudziądzu 1973-1974. Pracownik naukowo-dydaktyczny Akademii Medycznej w Warszawie w Zakładzie Historii Medycyny i Farmacji 1974-1978. Naczelny redaktor Państwowego Zakładu Wydawnictw Lekarskich (PZWL) 1983-1986, skąd został usunięty w ramach represji politycznych. Założył firmę redagowania tekstów Agencja Usług Literacko-Artystycznych (AULA) 1987, następnie przekształconą w Wydawnictwo Aula (1990-). Pracował jako lekarz prywatny 1994-2010.

Pracownik naukowo-dydaktyczny na Wydziale Nauk Humanistycznych UKSW 2000-, profesor nadzwyczajny 2010-. Założyciel i kierownik Podyplomowego Studium Edytorstwa Współczesnego UKSW 2000-. Kierownik Zakładu Edytorstwa i Krytyki Tekstu w Instytucie Filologii Polskiej UKSW 2005-. Członek Związku Literatów Polskich 1970-1983, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich 1989-, Komisji Frazeologicznej Komitetu Językoznawstwa PAN 2003-, Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji, Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.

Współpracował albo współpracuje z czasopismami literackimi i naukowymi lub był (jest) ich redaktorem (m.in. Nowy Medyk, Nowy Wyraz, Życie Literackie, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, Polski Tygodnik Lekarski, Forum Akademickie, Puls, Łabuź). Autor komputerowych algorytmów poprawnego dzielenia wyrazów, zautomatyzowanej korekty i adiustacji, algorytmu obsługi oddziałów szpitalnych i programów do obsługi leksykograficznych baz danych.

Otrzymał stypendium i Nagrodę im. Tadeusza Borowskiego 1976, Medal im. Janusza Korczaka 1982, Nagrodę I stopnia Polskiego Radia za twórczość radiową 1992, Medal Komisji Edukacji Narodowej 2003, Medal Za Zasługi dla Kultury w Wojsku Polskim 2008, Nagrodę Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida 2012 za tom poezji „Park”, nagrodę Polskiego Radia Wielki Splendor 2013, i wiele innych.

Istotą twórczości tego pisarza jest swoiście pojmowany weryzm, dążenie do osiągania prawdziwego obrazu świata środkami, które są przez ten świat dyktowane. Müldner często opowiada o świecie pospolitym, o zwykłych ludziach, których elita zna słabo i uważa za pomijalny margines społeczeństwa, mimo że de facto stanowią oni większość. Ponieważ świat ten jest nieuporządkowany, absurdalny, groteskowy i nieobliczalny, pisarz często (nie zawsze) posługuje się właśnie absurdem i groteską. Postawę twórczą tego rodzaju przyjmowali tacy pisarze-lekarze, jak Rabelais, Céline czy Bułhakow, co ma związek z właściwą medykom zdolnością ostrego widzenia, wnikliwej obserwacji i nierespektowania żadnych tabu na zasadzie nic co ludzkie nie jest mi obce. Skoro świat jest groteskowy, to i jego opis powinien być taki, stąd określenie groteska pozorna, a więc niewymyślona, inna niż np. u Stanisława Zielińskiego czy Sławomira Mrożka. Grotesce pozornej Müldnera towarzyszy nadawanie językowi potocznemu walorów artystycznych połączone z drobiazgową dbałością o spójność myślową, niekoniecznie konstrukcyjną. Budowa jego książek jest jednak przemyślana (np. tom opowiadań Proszę spać, w którym niektórzy krytycy dopatrywali się „wstępu do powieści”).

Pisarstwo to stawia wyzwanie tradycyjnej narracji i poetyce, która wykształciła środki „łagodzące i standaryzujące obraz świata” i która „z tego powodu w XX w. znalazła się w głębokim kryzysie” (określenia pisarza). Utwory Müldnera są pisane językiem gęstym, zwięzłym, unikającym nieznaczących słów i zdań, ale nasyconym paradoksami zarówno w opisie, jak i dialogu, a jednocześnie precyzyjne psychologicznie i fabularnie, niekiedy z fabułą lub wątkami celowo okrawanymi lub ucinanymi (eksperymentalna powieść Himalaje, opowiadania z tomu Raz jeden jedyny z zaskakującymi puentami, satyry). Podejście to jest widoczne już w pierwszych utworach poetyckich (Namiot ośmiu wierszy, Ludzki wynalazek) i opowiadaniach (Proszę spać), w których na tle teatru wojskowego, medycznego lub miejskiego pojawiają się wątki egzystencjalne i (albo) liryczne zderzone z ową groteską pozorną, dowcipem językowym lub ironicznym żartem, zdarza się, że diabolicznym (np. przybierająca maskę śmiertelnej powagi, niekończąca się kpina z konwencji polityczno-społecznych w powieści Diabeł na placu Zbawiciela albo blamaż urzędniczego szaleństwa ukryty w „rzeczowym” stylu powieści Czapki i niewidki).

W późniejszych utworach, zwłaszcza w dramatach, ostrość nastawienia pisarza do opisywanego świata wydaje się przesuwać w stronę syntetycznych diagnoz i definiowania tego, co niedefiniowalne innymi metodami, choćby naukowymi (np. psychologicznymi, socjologicznymi). Zmiana ta jest widoczna w zbiorze wierszy Za kobietą tren, wstrząsającym cyklu trenów napisanych po śmierci żony Małgorzaty, a także w niektórych słuchowiskach radiowych, na pierwszy rzut oka konwencjonalnych (Księżna, Przepustka do nieba), w których literackie odbicie absurdów życia jest podporządkowane analizie własnych emocji, uczuć i myśli.

Do najważniejszych utworów Müldnera należą: Opaska gazowa, poemat dyżurny, tomy wierszy Za kobietą tren i Park, powieści Śpiący w mieście i Himalaje, zbiory opowiadań Proszę spać i Raz jeden jedyny, dramaty radiowe Piórko, a także Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego.

Twórczość literacka:

• Namiot ośmiu wierszy (arkusz poetycki; Warszawa, Nowy Wyraz nr 6, 1975)
• Ludzki wynalazek (poezje; Pojezierze, Olsztyn 1978)
• Proszę spać (opowiadania; Iskry, Warszawa 1978)
• Himalaje (powieść; Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979)
• Czapki i niewidki (powieść; Pojezierze, Olsztyn 1980)
• Śpiący w mieście (powieść; Czytelnik, Warszawa 1983)
• Diabeł na placu Zbawiciela (powieść; Wyd. Pom. Szk., Warszawa 1990)
• O świni (satyry; Aula, Warszawa 1993)
• Wilgoć (poezje; Spółka Poetów, Warszawa 1997)
• Jak być czytelnikiem (satyry; Aula, Warszawa 1998)
• Nie ma haka na buraka (satyry; Aula, Warszawa 1999)
• Poradnik dla chłopców (satyry; Aula, Warszawa 1999)
• Za kobietą tren (poezje; Aula, Podkowa Leśna 2001)
• Opaska gazowa. Poemat dyżurny (poezje; Aula, Podkowa Leśna 2004)
• Piórko. Dramaty radiowe (12 słuchowisk radiowych; Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007)
• Raz jeden jedyny, 53 opowiadania z nieustannego stanu w. (proza; Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2007)
• Müldner & Jakób. Korespondencja literacka Piotra Müldnera-Nieckowskiego i Lecha M. Jakóba (listy-eseje; Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010)
• Park (poezje; Aula, Warszawa 2011)

Dramaty radiowe, słuchowiska:

(Wykaz niekompletny według katalogu Archiwum Fonograficznego Polskiego Radia w Warszawie; ponadto nie podano tu wykazu felietonów radiowych ani udziału w audycjach publicystycznych. W nawiasach daty emisji).

• W ciemności. I nagroda w Konkursie na Słuchowisko Młodych Pisarzy. Debiut radiowy (1972, 1972, 1973, 1974)
• Butelki (1973, 1973 2x, 1974)
• A na końcu bardzo ciemno. Nadawane przez prawie wszystkie radiofonie w Europie w latach 1974-1979. Wyróżnienie na I Festiwalu Słuchowisk Radiowych 1975, emisje polskie – 1974, 1975, 1976, 1977, 1979.
• Pustynia (1974, 1974).
• Wariacje radiowe, cykl miniatur (1974, 1974, 1975)
• Powrót żony 1975. Przez 6 lat zakaz emisji, reż. Zbigniew Kopalko wywalczył jednorazowe nadanie w 1981 r.
• Prace ręczne. Wyróżnienie, konkurs Polskiego Radia Warszawa (1976, 1977)
• Niebo jest blisko (1977, 1977)
• Epistoła (1977, 1977)
• Odbierzemy i spokój (1977, 1978)
• Niezły zarobek. I nagroda, konkurs Polskiego Radia pr. II Warszawa (1977, 1977 2x, 1979 2x, 1980 2x)
• Pewna ręka. II nagroda, konkurs Polskiego Radia pr. I i II Warszawa, Premiera Miesiąca (1978, 1978, 1978, 1980, 1985, 1990)
• Plandeka. II nagroda, konkurs Radia Bydgoszcz (1978, 1978, 1980)
• Jazda na czas (1978, 1978)
• Żabka. II nagroda, konkurs Polskiego Radia, Warszawa (1979, 1979 2x, 1980)
• Co chcesz zrobić (1979, 1979)
• Nieuleczalna choroba (1980, 1980)
• Proszę spać (1980, 1980)
• Widzenia nad Wisłą (1980, 1980)
• Ręce do góry (1984, 1984, 1985)
• Strzały w powietrze (1984, 1984 2x, 1985 2x, 1987)
• Praca, jeszcze raz praca (1986, 1986 2x, 1990, 1991)
• Barykada (1987, 1987, 1988, 1998, 1990, 1991, 1998, 2005)
• Wszyscy mówią do widzenia (1987, 1987)
• Życie chirurgów (1987, 1987 2x, 1988, 1989, 1991)
• Cyrulik. Grand Prix, Festiwal Słuchowisk Radiowych w Mielcu (1988, 1988, 1989, 1989, 1990, 1991 2x, 1992, 2001, 2004)
• Szczeniak (1990, 1990, 1991, 1991, 1996, 1998, 2005)
• Ślady (1992, 1992)
• Jabłka i jabłonie (1996, Radio dla Ciebie, powieść radiowa, 16 odcinków – wspólnie z Iloną Łepkowską)
• Czarna skrzynka (1996, 1997)
• Bandyci (1996, 1996, 1997, 1998, 2006), nadawane też na Słowacji, w Czechach, Niemczech, Belgii, Holandii.
• Dziadek (1996, 1997, 1999)
• Ponad dwieście miniatur radiowych, czyli Historia jednego żołnierza (1996, 1997)
• Mieszkanie do wynajęcia (1997, 1998, 2000)
• Akwizytor (1999, 1999)
• Krzyk z oddali (2000, 2001, 2002, 2003)
• Księżna (1999, 2000, 2001, 2003, 2004)
• Ostatnie słowo (2001, 2003)
• Za kobietą tren, słuchowisko poetyckie (2003, 2004, 2006)
• Banał. Wyróżnienie w Konkursie Redakcji Programów Katolickich (2004, 2004)
• Kasa (2004, 2004)
• Piórko. Wyróżnienie na Konkursie Polskiego Radia Warszawa (2004, 2005).
• Skrzynka na listy. Wyróżnienie na Konkursie Polskiego Radia Gdańsk z okazji 25. rocznicy Solidarności (2005)
• Przepustka do nieba. Radio Szczecin (2006)
• Ósmy dyżur (2006, 2009)
• Pani na włościach (2010)
• Cel-pal! (2011)
• Bliżej niż myślisz (2012)
• Wracając po swoje (2013)

Twórczość naukowa:

• Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, (Świat Książki, Warszawa 2003)
• Nowy szkolny słownik frazeologiczny, (wraz z synem Łukaszem Müldnerem-Nieckowskim, Świat Książki, Warszawa 2004).
• Wielki słownik skrótów i skrótowców (Wydawnictwo Europa, Wrocław 2007)
• Frazeologia poszerzona. Studium leksykograficzne (Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2007)
• Redakcja naukowa, opracowania naukowe
• Słownik języka polskiego (red. W. Doroszewski), opracowanie ok. 45 haseł do woluminów liter N-Ż z zakresu biologii i medycyny, Warszawa 1962-1965.
• Słownik języka polskiego (red. M. Szymczak), opracowanie ok. 60 haseł z zakresu fizyki, chemii, biologii i medycyny, Warszawa 1975-1978.
• Ryszard Milczewski-Bruno. Poezje, wstęp krytyczny, szkic biograficzny, redakcja naukowa. LSW, Warszawa 1981.Polski słownik medyczny, wyd. 2., PAN – PZWL, opracowanie 37 haseł, Warszawa 1986.
• Sebastian Kneipp. Moje leczenie wodą, wstęp krytyczny, wybór, układ, opracowanie tekstu. WAiP, Warszawa 1988.
• Andrzej Dąbrówka, Ewa Geller, Słownik antonimów, redakcja naukowa i edytorska, Warszawa 1995.
• Marian Mazur, Cybernetyka i charakter, redakcja naukowa, wstęp, biografia i bibliografia, Podkowa Leśna 1996.
• Arnold Hilgers, Inge Hofman, Melatonina, redakcja naukowa i konsultacja przekładu z jęz. niemieckiego, Warszawa 1997.
• F.A. Ingelheim, Ingo Swoboda, Wino a zdrowie, redakcja naukowa i konsultacja przekładu z jęz. niemieckiego, Warszawa 1997.
• Józef Waczków, O sztuce przekładu, wstęp i redakcja naukowa, Warszawa 1998.
• Encyklopedia powszechna, koncepcja leksykograficzna, opracowanie naukowe klasyfikacji dziedzin i siatki haseł, opracowanie naukowe programu edytorskiego, wyd. Europa, Wrocław, 2006.
• Pamiętnik Niny 1916-1919, http://lo43.pl/nauczyciele/j_niemczynowicz_pamietnik/pamietnik_niny.php (2009).
• Kazimierz Bosek, Na tropie tajemnic Jana z Czarnolasu, redakcja naukowa, edytorska, typografia. Wyd. AULA, Warszawa 2011.

Przekłady:

• Opowiadania i poezje, rozproszone w czasopismach (ok. 30 pozycji) – z ros., ang.
• Gail Bongiovanni, Kompendium gastroenterologii, z ang., PZWL, 1988.
• William Faulkner, Wiersze, z ang., w: Laurowo i jasno (praca zbior.) 1994, s. 213-219.
• William Carlos Williams, Poezje, z ang., Pol. Tyg. Lek., Numer specjalny, PZWL 1983.
• Landrum B. Shettles, David M. Rorvick, Zaplanuj płeć swojego dziecka, Warszawa 1997.
• Maureen Keane, Daniella Chace, Dieta w chorobach nowotworowych, Warszawa 1998.

7 innych pozycji: książki z zakresu oświaty medycznej i popularnonaukowe, z ang. i niem. Wyd. Filar i Wyd. J&BF, Warszawa 1993-2001.

Bibliografia

• Bartelski L.M., Polscy pisarze współcześni 1939-1991. Leksykon, PWN, Warszawa 1995
• Kuncewicz P., Leksykon polskich pisarzy współczesnych, Graf-Punkt, Warszawa 1995
• Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, t. 5, WSiP, Warszawa 1997
• Kto jest kim w polskiej medycynie, Interpress, Warszawa 1987
• Kto jest kim w Polsce, edycja IV, Polska Agencja Informacyjna, Warszawa 2001
• Who is who w Polsce, Hübners Who i Who, Zug 2006
• Müldner P., Raz jeden jedyny. 53 opowiadania z nieustannego stanu w. (biogram), Volumen, Warszawa 2007
• Termer J., Wstęp do powieści, Nowe Książki, 1979
• Żółciński T., Lot nad miastem G., Fakty nr 8, 1980
• Nowicki K. Widzieć jasno, w tegoż: Dziennik krytyczny, KAW, Gdańsk 1981
• Bereza H., Zależności, w tegoż: Bieg rzeczy, Czytelnik 1982
• Bugajski L., Ironia i powaga, w tegoż: Następni, Czytelnik, Warszawa 1982
• Błażejewski T., Spojrzenie z dołu, w tegoż: Literatura jak literatura, Wyd. Łódzkie 1987
• Bugajski L., Pozory, w tegoż: Pozy prozy, Czytelnik, Warszawa 1986
• Pąkciński M., Sekretny dziennik diabła, Potop nr 13, 1991
• Lengren M., Diabeł tkwi w szczegółach, Twórczość nr 9, 1992
• Jurkowski S., Zapis męskiego żalu, Twórczość nr 10, 2001
• Nasiłowska A., Żałoba codzienności, Nowe Książki nr 8, 2001
• Dialog nr 6, 2005, wywiad z P. Müldnerem-Nieckowskim
• Medycyna, Dydaktyka, Wychowanie nr 12, 2007, wywiad z P. Müldnerem-Nieckowskim
• Kronika nauki polskiej 2007-2010, Mastermedia – Helikon, Gliwice 2012

Fotografie poniżej: Jacek Kadaj